13 september 2022

SGP over mestbeleid

Lees hier de bijdrage van SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij aan het debat over het mestbeleid.

De afgelopen tijd hebben Roelof Bisschop en ikzelf veel boeren gesproken. Je proeft onbegrip over het beleid, gebrek aan erkenning, grote zorgen over het verdienmodel.  De aangekondigde afbouw van de derogatie op de Nitraatrichtlijn maakt het er niet beter op. De regering wil klimaatvriendelijke kringlooplandbouw, maar door afbouw van de derogatie kunnen boeren minder mest van eigen koeien gebruiken en moeten ze meer kunstmest aanvoeren. Het tegenovergestelde! Ondernemers willen uitgedaagd worden voor verbetering van de waterkwaliteit, maar krijgen geen instrumenten daarvoor. Geen perspectief maar juist een grote extra kostenpost. Begrijpt de minister deze gevoelens?

Ik verbaas me zeer over de geslotenheid van de besluitvorming. Er ligt een conceptbeschikking die Brussel niet openbaar wil maken, waar voorwaarden in staan waar de minister niks over wil zeggen. Maar, het gaat om regelgeving die onze bedrijven rechtstreeks hard kan raken! De minister schrijft dat niet alleen de afbouw van de derogatie zelf, maar ook de voorwaarden grote gevolgen kunnen hebben. De SGP wil openheid.

Arresten leren dat Brussel zich niet zomaar kan beroepen op geheimhouding .
En juist hier is sprake van een hoger openbaar belang, namelijk de betrokkenheid van het Nederlandse parlement.

De SGP is ontstemd over de voorwaarden voor niet-derogatiebedrijven die in de beschikking dreigen te komen. Hier is het actieprogramma toch voor?
Ik vind het oneigenlijk gebruik van de derogatiebeschikking. Dit klemt te meer nu we nauwelijks inzicht krijgen in de aangekondigde aanvullende voorwaarden die ook voor niet-derogatiebedrijven gelden.

Het frustreert de SGP dat gekoerst wordt op vage, beweeglijke doelen. De Nitraatrichtlijn geeft enkele objectieve criteria voor derogatie, zoals een groeizaam klimaat. Verlies van derogatie en omzetting van gras- in maïsland leidt tot verslechtering van de waterkwaliteit, zegt ook Wageningen. Toch gaat de derogatie eraan. Het zou te maken hebben met de algemene milieutoestand, de droogte van de afgelopen paar jaar of de biodiversiteit in Natura 2000 gebieden. Vaag en divers.

Wat gaat afschaffing van de derogatie hiervoor opleveren? De NOS meldt dat achter de schermen een andere overweging een belangrijke rol heeft gespeeld: Nederland is afspraken over hardere aanpak van mestfraude niet nagekomen.
Hier is vanuit de Kamer juist om gevraagd. Hoe kan dat? Kortom, de SGP pleit voor meer inzicht in doelen en overwegingen. Waar gaat het nu om?

De brief van de minister over de derogatiebeschikking is heel teleurstellend en klinkt gelaten. Ik vind dat we er alles aan moeten doen om recht te doen aan de Nederlandse situatie. De minister erkent dat er grote verschillen zijn tussen gebieden. In de ene regio zijn veel minder problemen met de waterkwaliteit dan in de andere regio. Kunnen we er linksom of rechtsom voor zorgen dat de derogatie overeind kan blijven in regio’s met weinig problemen met de waterkwaliteit? Wat zijn op termijn de mogelijkheden voor bedrijfseigen stikstofnormen, dus uitbreiding van de huidige pilot? Zijn deze mogelijkheden met Brussel besproken? Kortom, de SGP wil niet het hoofd in de schoot leggen. Gelet op de grote onvrede, zou het overigens goed zijn als de Kamer zelf op korte termijn in overleg gaat met de Europese Commissie.